همه ما در ملاقات با سالمندان تلاش می کنیم زمان شاد و لذت بخشی را برای آنها فراهم آوریم، اما گاهی پیش می آید که چندان هم موفق نباشیم و نتیجه ای را که انتظار داشتیم نبینیم، مهم است که ما اصول ملاقات را بدانیم و به کار بندیم. در اینجا برخی از این اصول را یادآور می شویم.
شنونده های خوبی باشیم، بسیاری از ما ممکن است تصور کنیم همین که کنار سالمند نشسته ایم به معنای ملاقات است. اما مهم است که کیفیت این رابطه بالا برود. در واقع یک رابطه با کیفیت چند دقیقه ای بسیار موثرتر از روابط طولانی و یا مداومی است که فاقد کیفیت کافی باشد. زمانی را که در کنار سالمند هستید فقط و فقط به خود او اختصاص دهید. ممکن است این زمان تنها چند دقیقه باشد. اما برای همین چند دقیقه هم که شده گوشی هایتان را کنار بگذارید. به رغم وجود مشکلات مختلف و درگیری های ذهنی چند دقیقه تلاش کنید تنها روی حرفهای سالمند و بودن در کنارش تمرکز کنید. می دانم افکار مختلف گه گاه به سراغمان می آیند اما مهم است تلاش کنیم هر چه کمتر با آنها درگیر شویم. تکنیک های مختلفی برای کنار آمدن با افکار مزاحم وجود دارد که می توانیم انها را بیاموزیم و به کار بندیم. مهم است که در ملاقات با سالمندان تلاش کنیم در گیر این افکار نشویم.

    یکی دیگر از اصول مهم برای اینکه شنونده های خوبی باشیم این است که مراقب زبان بدنمان باشیم. در هر ارتباط بخشی از پیام توسط کلام منتقل می شود. حال آنکه بخش عمده ای از پیامی که در هر رابطه به طرف مقابل منتقل می کنیم به واسطه زبان بدن و حالت های جسمانی ماست. تصور کنید با هیجان مشغول تعریف کردن داستانی برای یک دوست هستید و او به رغم اینکه می گوید "چه جالب" به ساعت مچی اش نگاه می کند. در آن لحظه دقیقا چه پیامی دریافت می کنید؟ بسیار بعید است که در این لحظه فکر کنید طرف مقابلتان واقعا به حرفهای شما گوش می دهد و مشتاقانه پیگیر داستانی است که می گوییم. حال خود را به جای سالمند بگذارید. کدام رفتار ما ممکن است در آنها ایجاد سوء تعبیر یا حس ناخوشایند کند؟ ما با کدام رفتار می توانیم نشان دهیم که از بودن کنار آنها خوشحالیم و با کدام رفتار عکس این مطلب را نشان خواهیم داد؟ برای برقراری یک رابطه با کیفیت لازم است که مراقب رفتارهایمان باشیم.
یکی دیگر از راهکارهای موثربرای برقراری ارتباط مطلوب این است که به نوعی نشان دهیم که حرفهای طرف مقابل را شنیده ایم و مشتاقانه پیگیری می کنیم. برای این منظور می توانیم نسبت به شنیده هایمان واکنش های مناسب نشان دهیم. مثلا درباره جزییات موضوعی که شنیده ایم سوال کنیم. یا مثلا ممکن است سالمند درباره یک خاطره از دوران مدرسه اش حرف بزند. می توانید درباره جزییات ان خاطره سوال کنید و چنانچه تمایل داشت از او بخواهید بیشتر تعریف کند. گاهی می توانید احساس سالمند را به واسطه بروز یک اتفاق بازتاب دهید. مثلا سالمند برای شما از شوری غذا و بی توجهی به خواسته اش حرف می زند. بهتر است در چنین مواردی به جای اینکه سعی کنیم کار دیگری را توجیه کنیم یا تلاش کنیم فکر و احساس ناراحت کننده را به هر شکل ممکن از سالمند دور کنیم تنها احساسش را بازتاب دهیم. مثلا بگوییم:"به نظر می رسد شوری غذا شما را ناراحت کرده است." یا اینکه "شما از این بی توجهی واقعا ناراحت یا عصبانی هستید." این بازتاب احساس اولین گام برای همدلی موثر است و به علاوه به سالمند نشان می دهد که ما متوجه حال و احساسش هستیم. این بازتاب احساس همچنین کمک می کند سالمند احساس کند که به خوبی شنیده شده است و این امر کیفیت رابطه را بالا می برد.
راهکار دیگر برای اینکه سالمند احساس کند حرفهایش شنیده شده است، خلاصه کردن حرفهایی است که شنیده ایم. برای مثال وقتی سالمند برای ما خاطره ای را تعریف می کند می توانیم همان خاطره را به شکلی خلاصه بازگویی کنیم. در این بازگویی می توانیم از کلمات و عباراتی که سالمند استفاده کرده است کمک کنیم. این کار به سالمند نشان می دهد ما حرفهایش را گوش می دهیم و برایمان مهم است که چه می گوید.
با وجود همه این راهکارها باز هم ممکن است سالمند تمایلی به صحبت کردن با ما نداشته باشد. ممکن است هرچه تلاش کنیم باز هم سالمند ترجیح می دهد در تمام مدت ملاقات سکوت کند. مهم است که به خواسته سالمند احترام بگذاریم. حتی اگر دوست دارد سکوت کند ما هم به این خواسته احترام بگذاریم و بدون اینکه خود را سرگرم کارهای دیگر کنیم فقط کنار سالمند بنشینیم. مهم است که در این مدت تلاش نکنیم خود را سرگرم کار دیگری جز بودن با سالمند کنیم. به علاوه به هیچ وجه نباید سالمند را وادار کنیم که سکوت خود را بشکند و با ما حرف بزند. این کار نوعی بی احترامی به خواسته سالمند است و ممکن است به شدت بر کیفیت رابطه تاثیر منفی داشته باشد.

ادامه دارد....